Bu yazıda da 18. Yüzyılda doğmuş olan (1769-1849) Niğde-Bor ulularından Ahmed Kuddûsî'nin divanında yer alan aşağıdaki üç beyitden mülhem zemm edilmiş ahlâk sahipleri ele alındı.
☆☆☆
Bazen şöyle bir başınızı kaldırıp etrafa bakınca iblîs gibi fitne sokup toplumu gruplara ayıranları, insanların aralarında kavga- döğüş, buğz-kin kıvılcımını ateşleyenleri, ardından köşelerine çekilip bıyık altından pis pis sırıtanları görüyorsunuz...Bunu yapana başlangıçta yakıştıramasanız da, davranış kalıplarını tercüme edince ayan-beyan ortaya yayılıyor iblisâne kokular...
Yuh ey iblis !
Ve üstad aşağıdaki beyitte bu kişilere bakın ne demiş:
"Asdikâyı fırka fırka eyleyüp İblîs gibi
Ara yerde ceng ü gavgâ buğz u kîn koyâna yuf"
☆☆☆
Kimi insan var ki, yeme-içme dostudur, parazittir, yekdiğerinden yaşama modelini seçmiştir.Kimi insan sosyopatdır, asosyaldır, pısırıktır, alem yüzüne çıkmaz, ininde tırnak bilemekle, dedi-kodu kaynatmakla meşguldur...
Nemmam ulakları da vardır, taşır da taşırlar !
Kimi de var, adam kullanmadan edemez...
Merhamet eder, merhem olmaya çalışır; elini, ocağını,gönlünü açarsın açmasına da, fırsatını bulsa kuduz it gibi her gördüğüne dalar, hem de ağzından salya akıtarak !
Küfran-ı nimet olan bir karakter ise çok çabuk unutur. Hatta daha ötesi yediği çanağı pisler...
Bunlar;
"Hafıza-i beşer nisyân ile maluldur" sözünü her daim haklı çıkarır.
Üstad aşağıdaki beyitte bunları özetler:
"Nân-ı ni'met 'ıyş u sohbet hakkını nisyân idüp
Şol kuduz hayvân gibi her gördüğün kapâna yuf"
☆☆☆
Eğer toplumda otokontrol mekanizması çalışır, akl-ı selim galip gelirse; meydan, bu sefih görünümlü iblis müsveddelerine dar gelir ki, getirilmeli...huzur için, sulh için, Allah için !Sadece gören/anlayan olarak kalınmamalı; bu insanlık düşmanı, bu sefih, hasedci, kıskanç, kindâr....kişilerin dost görünümüne aldanılmamalı, yuh demekle kalınmamalı, kapıdan kovmalı kapıdan !
Üstâd koysun aşağıdaki beyit ile noktayı:
"Çün 'ayân oldu bu yüzden dostumuz düşmânımız
Bize dostluk gösterüp gizli 'adüvv olâna yuf"
☆☆☆
Her beyitte üstâd neler tasvir etmiş neler !Selâm olsun...