Cahil, bilge, ahmak...

Bilge bir kişi parmağıyla gökyüzünü, ayı, yıldızları işaret ederek cahile: bak, demiş...astronomiden yola çıkarak hikmetli şeyler anlatacak... Cahil işaret edilene değil işaret parmağına bakakalınca, işte cahilin ufku bu, parmağın bittiği yere kadarmış  diye söylenir...

★★★

Cehaletin de çeşitleri var. "Bilmez ancak bilmediği bilir";  "Bilmez ancak bilmediğini de bilmez"; "Bilmez, bilmediğini de bilmez, bilgiçlik taslar, iddiacıdır, bilmediğini kabullenmez, yanlışının ateşli savunucusudur"...bilip de bildiğini bilmeyenler de var ki, onlar uykuda olanlar...bildiğini bilen tevazu ehline ise diyecek söz yok !

★★★

Hafız-ı Şirazi'ye devrin hükümdarı:
-"Kitabının başında beni methet" der
Hafız-ı Şirazi:
-"Ben zalimleri methetmem." deyince hükümdar Hafız-ı Şirazi'yi hapse attırır.
Hafız hapishanede her gün mahkumlarla sohbet eder...
Mahkumlardan birinin her gün sohbet esnasında ağlaması, dikkatini çeker. Ağlayan mahkuma:
-"Seni ağlatan nedir, Allah korkusu mu, Allah sevgisi mi, kul hakkı mı, günahlarının çokluğu mu?"
Mahkum:-"Benim bir keçim vardı. Senin sakalın aynen onun sakalına benziyor. Seni görünce onu hatırlıyor ve kendimi tutamayıp, ağlıyorum." diye cevap verince, Hafız-ı Şirazi:
-" Böyle cahilin yanında durmaktansa, öyle zalimi methetmek daha evladır." der.

★★★

Konu ile ilgili Mesnevi'de Hz. Mevlana tarafından kaleme alınmış bir hikâye:
Adamın biri bir gün Hz. İsa'nın hızla dağa doğru kaçtığını görür ve ardından seslenir:
-"Ardında kimseyi görmüyorum, kimden kaçıyorsun ?"
Hz. İsa cevap vermez koşmaya devam eder...
Adam iyice meraklanmıştır, o da Hz. İsa'nın ardınca koşmaya başlar:
-"Allah rızası için söyle, Senin gibi korunmuş bir insanı bu kadar korkutan şey ne olabilir, kimden kaçıyorsun ?"

Hz. İsa:
-"Ahmaktan kaçıyorum."
Adam:
-"Sen kutlu nefesinle körleri ve sağırları iyileştiren, ölüleri dirilten İsa değil misin ?...Çamurdan kuşlar bile senin elinde can bulup uçarken bir ahmaktan niçin kaçarsın !"
Hz. İsa:-"Bu söylediklerin doğru. Okuduğum ism-i azam duası ile körlerin gözü açılır, sağıra tesir eder, ölüleri de diriltir. Öyleki dağ bile parçalanır. Ama ahmağa yüz binlerce defa okuduysam da ne çare. "
Adam:
-"Niçin ahmağa tesir etmiyor ?"
Hz.İsa:
-"Çünkü ahmaklık Hakk'ın bir kahrıdır. Diğer bütün hastalıklar ise kahır değildir, bir iptiladır, imtihandır. Ezelde vurulmuş olan mühre çare eli ulaşmaz."der.

★★★

İmam Gazali: “Cahillerle tartışmaya girmeyin, çünkü ben denedim hiç başarılı olamadım” der.

★★★

Rabbimiz buyurur:“Rahman'ın kulları, yeryüzünde alçak gönüllü olarak yürürler. Cahiller kendilerine laf attıklarında ise 'Selâm!' deyip geçerler.”(Furkan sûresi, 63)