Aynı beldeden iki arkadaş, Aziz ile Tahsin askerde aynı bölüğe düşerler. Acemi birliğindeki eğitim şartlarına Aziz'in çelimsiz bedeni zar zor dayanmakta…
Tahsin arkadaşına elinden geldiğince destek olmaktadır.
Acemi eğitimi veren çavuş Kartal en ufak bir hata da acemileri azarlamakta, hatta daha da ileri giderek cezalandırmaktadır.
Aziz'in eğitim sırasında istenen sayıda şınav çekemediği bir defasında, Kartal çavuşun hışımla Aziz'in üstüne gelerek hakaretler yağdırması üzerine, Tahsin, çavuşun üzerine yürür, Aziz Tahsin'in çavuşla kavga etmesini engeller.
…
Acemi eğitimi bitip yemin edildikten sonra hafta sonu erlere çarşı izninin verildiği bir gün…
Kartal çavuş sivil kıyafetle şehirde yürümektedir. Aziz ile Tahsin de karşı yönden gelirlerken rastlaşırlar.
Aziz:
-Selâmun aleyküm çavuşum.
-Aleyküm selâm Aziz.
-Nasılsın
-İyiyim şükürler olsun Aziz.
- Çavuşum, yeni acemiler seni yoruyordur, ama unutma hepsi insan, ana kuzusu, sen gibi.
-Sorumluluk var Aziz. Eğitim önemli, eğitmek zor.
-Memleketten n'aber, ana-baban…mektubun, paran geliyor mu ? İhtiyacın olursa haberim olsun.
-Sağol Aziz, olursa söylerim, sağol.
-Haydi iyi gezmeler çavuşum.
-Size de Aziz.
…
-Ya hu Aziz, daha geçen hafta eğitim esnasında sana hakaret eden, cezalar veren bu çavuşa şimdi hiç bir şey olmamış gibi davrandın hayret !
-Haklısın dediklerinde Tahsin, bak; bir ağanın konağına uğrayacaksın…konağın önünde ağanın bir köpeği var…başlıyor havlamaya, saldırıyor…şimdi köpek köpekliğini yapacak…köpeğe kızıp ağayı da boşlamazsın değil mi ?
-Tabi Aziz.
-Hah tam da bu Tahsin. O gün eğitimde çavuşun köpeği bağlı değildi, kontrolsuz ve saldırgandı…bugün ise çarşıda ağa vardı karşımda, köpeği bağlıydı.
-Ne ağası, ne köpeği, anlamadım.
-Bak Tahsin. Her bedenin içinde bir "insan" bir de "nefs" var, yâ'ni "ego". Davranışlar insanî ruhun kontrolunda ise davranışlar insanca olur…değilse kişi itleşir, havlar, eline geçirse parçalar, kemik görse kuyruk sallar !
-Ha anladım galiba.
-O gün çavuşun egosu bağını kopartmıştı, bugün insanî tarafı öne çıkmıştı.
-Aziz "İt ile yatan bit ile kalkar" derler ya, egosu azgın kişi itleşmişse "hoşşşt" demeli, hem etrafı tahriş edici bitler üzerinden eksik olmaz, hele bir de biti kanlanmışsa, değil mi ?…
-Allah öylesinin şerrinden korusun Tahsin...!