Mevzu bahis olan geri dönüşüm, yâ'ni atığı mümkün olan en az seviyeye indirgemek, gelecek nesillerin ihtiyaca binâen kullanımlarına sunulacak doğadaki maddeleri ihtiyacı giderecek kadar kullanıp, atıklarını geri dönüşüm ile yeniden kullanıma arz etmek.
Çevre yönetimi ve izleme (monitoring) ile mevcut doğal kaynak rezervlerinin akılcı kullanımı yanında yenilenebilir kaynaklara yönelmek bu açıdan çok önemli.
Bilimsel bilgi ve teknolojinin geldiği nokta itibarı ile üretim ve insana sunulan ürünlerin çağımızdaki artan çeşitliliği, sonlu olan doğal kaynakların hızla tükenmekte olduğunu göz önüne sermektedir.
Hatta kimi ülkeler sürdürülebilir üretim için gerekli hammaddeleri, bugünkü teknoloji ile gidilebilir uzaklıktaki gezegen yahut göktaşları(meteor)ndan temin edebilme çalışmalarına yoğunlaşmış durumdadırlar.
İnsanoğlunun tamahkârlığı bir yandan insanı daha fazla konfora boğmak için çalışmalarını sürdürüp daha çok kazanmaya odaklamışken, diğer yandan gelecek nesillerin kullanacakları madde ve materyal rezervlerini de bu hırs ve tamahkârlıkla hızla tüketmektedir.
Daha fazla konfor, daha da fazla büyüyen ego...
Öteki gördüğünü sadece ürününü satacağı müşteri olarak gören anlayış...
Yer altı doğal kaynakları için süper (!) egoluların savaş arenasına dönüştürdüğü güçsüz ve çaresiz ülkelerde akıtılan kan, dökülen göz yaşları, yetim çocuklar, kadınlar, yaşlılar...aç, bî-ilâç, yersiz ve yurtsuz !
Ve, yeraltı kaynağına sahip olmanın dayanılmaz iştihası ile gözü dönmüş vicdan fukaraları...
Bu hâl ve gidişât ise, insanın; insanlık ışığını, nûrunu boğmaktadır.
Hayat bilimi, canlı ve çevre ile ilgili, bir bilim insanı olarak belli proseslerden geçerek işlenip sunulan materyali her birimizin "kullan-at" ilkesine göre kullandığımızı söylemeye gerek var mı ?
Bu yüzden herhangi bir ürün kabını çöpe atmaya kıyamadığımı ifade etmeliyim...
Mümkünse geri dönüşüm/kazanım ile doğadaki rezerv tasarrufuna katkı da bulunmak bilinci ile hareket etmek gerekmez mi ?
O materyalin; plastik, aluminyum veya alaşım metal, polimer bir malzeme olarak hammaddeden mamül olana kadarki süreci düşünüldüğünde, üzerinde ne çok emek olduğu da unutulmamış olur.
İşte bu sebeple sahibi (!) olduğumuzu düşündüğümüz her şeyi, geri dönüşüm ile yeniden değerlendirmek lâzım değil mi ?
Böylece, hem rezervleri, hem üretim aşamasında kullanılmış enerjiyi ve emeği israf etmemiş oluruz.
Yeme içme ve giyim israfının yanında diğer kullandığımız materyalleri de israf etmeden geri dönüşüm yolları ile yeniden kullanarak doğadaki tasarrufa yardımcı olmalı, gelecek nesillerin ihtiyaçlarını temin edecekleri rezerv miktarı sınırlı maddeleri har vurup harman savurma hakkını kendindimizde görmekten vazgeçmelidir.
Bakınız evrendeki denge ve ölçülülük hakkında Rabbimiz buyuruyor:
"Şüphesiz biz her şeyi bir ölçüye göre yarattık. Ve bizim buyruğumuz tektir, göz açıp kapayıncaya kadar olup biter."(Kamer sûresi, 49-50)
"Allah’ın buyruklarını umursamayan şu insanların yaptığı hatalar yüzünden karada ve denizde fesat ortaya çıktı, nizam bozuldu. Doğru yola ve isabetli tutuma dönsünler diye Allah, yaptıklarının bazı kötü neticelerini onlara tattırır.” (Rûm sûresi, 41)
Hâlbuki Cenâb-ı Hak: “Göğü Allah yükseltti ve mizanı O koydu, sakın dengeyi bozmayınız!” buyurur. (Rahmân, 7-8)
“Yiyiniz, içiniz; fakat israf etmeyiniz. Allah israf edenleri sevmez.”(A'raf sûresi, 31).
“Yakınlarına, yoksula, yolda kalmışa hakkını ver, sakın saçıp savurma. Çünkü savurganlar şeytanların kardeşleri olmuşlardır. Şeytan ise Rabbine karşı pek nankördür.”(İsrâ sûresi,26)
“Ben yığınla servet tükettim» diye övünüp durur. Kendisini hiç kimsenin görmediğini mi sanıyor? Biz onun için iki göz, bir dil ve iki dudak var etmedik mi? Ve biz ona iki yol (hayır ve şer / iyilik ve kötülük) gösterdik.”(Beled sûresi,6)
“Rahman’ın o has kulları, harcamalarında ne israf eder, ne de eli sıkı davranırlar; bu ikisinin arasında bir denge tuttururlar.”Furkân sûresi, 67)
☆☆☆
Günümüzde, gelişmiş ülkelerde bugünkü hayat standardının korunabilmesi için,
her yıl kişi başına 2000 kg hammadde tüketilmesi gerekmekte.
Bir otomobil üretimi için 15, TV üretimi için 35 ayrı hammaddeden elde edilen materyal kullanılmakta(*).
☆☆☆
Doğal kaynaklar hızla tükeniyor; işte bir kaç rakam:
-Dünya doğalgaz rezervlerinin 2080 yılında tükeneceği hesaplanmış... mevcut rezerv ise 210 trilyon metreküp,
-Kömürün mevcut rezervi 1000 milyar ton,
-Ham petrolun rezervi 90 milyar ton...
☆☆☆
Dünya kaynakları sabit bir sermaye, ama "hazırcıya dağ dayanmaz" derler, miktarı sabit ise, geri kazanım ve kullanım da aşırı hassas davranmalı değil mi ?
__________
(*)
Dünya ve Türkiye Maden Rezervleri
