Kuklacı, idrak, kifayet, mes'uliyet ve İhtiras...

Kuklacıların sahneleyip seslendirdiği kuklalar çocuk seyircileri hep çok keyiflendirir...

Hele birde kuklacı bu oyunda kuklaya alkış tutturup pohpohlayarak, kurşun asker görevi ile öne sürüyor ve ona mareşallik yapıyormuş havası veriyorsa, bu sahne salondaki çocuk seyircileri çok eğlendirir... onları oyuna getiren büyükleri için ise bir kukla oyunundan öte bir şey değildir.

☆☆☆

Kukla oyununun perde ardını düşünmeden gerçekmiş gibi algılamak çocuklara has, büyüklerin bu algı ile seyretmesi ise akıllarına zarar...!

Sahnelenen oyun; çocuk yahut kâmilin idrakine göre farklı mâ'nâları mündemiç...

☆☆☆

Kafasını kuma sokmuş deve kuşunun kendini gizlediği zannı ne kadar gerçekçi ise...!

☆☆☆

Kıraathânelerdeki lâfazanların deyişi ile gel gelelim kifayet ve mes'uliyet mes'elesine...

Kanunî ama hak olunmayan, hukuka uygun amma etik/ahlâkî olmayan mevzûlar da yok değil hâni...!

Minare-kılıf misali...

Mes'elâ; sorumsuz ama sorumlu olduğu havasında olan yok mu...var, bir de sorunlu ise....neticesini düşünebiliyor musunuz !

Sorumlu ama sorumsuz gibi gün geçirenlere, profili düşük ademlere ise her kesimde rastlamak mümkün...

İşin içine bir de kifayet mes'elesi girince çık işin içinden çıkabilirsen...

☆☆☆

Bitmedi !

Bir de bu denkleme ihtiras eklenince...entropi...kaos...arap saçı !

Netice;

Mâlum olduğu üzere, İhtiras gözü karartır !

Kifayetsiz ve sorum(suz)lu muhterisler cirit meydanına sokulmamalı ki, hatası/ihtirası yüzünden masum birilerinin gözü çıkmasın...hukuk zede almasın...hak çiğnenmesin !

☆☆☆

İnsan önce haddini, ardından yerini bilecek...!

Haddini bilmezin seviyesini seviyesizliği gösterir...

Zarar verip/vermeme mâ'nâsıyla;

"Korkma Allah'tan korkandan (zarar gelmez), kork Allah'tan korkmayandan (kolla kendini)" sözü kulağa küpe cinsinden !

Allah korkusu olmayan muhterislerden Rabbimiz korusun, işlerimizi âsân eylesin...

Hüküm, işgüzâr, sergüzeşt...

Gönül nedir bilenlere, gönülden söyleriz elbet

Gönlü nasır olan içün, nasırı sökmeli elbet

Düzden okumayanlara, tersden okutmalı tebbet

Hükümlerimiz adilse, Hakk içünse eğer hizmet

Kimi dostluğun serdeder, kimi postu ile gezer

Şol harabat ehli var ya, gönülden geçeni sezer

Kimisi var işgüzârdır, kimi sergüzeşti izler

Liyakâtsız olanlara demem o ki,  ne serdeder

Kiminin islâhı mümkün, kimi tecrid edilmeli

Facir ile salih olan, nasıl yanyana gelmeli

İdare-i maslahat, tarz-ı idare olur ise

Adil olan hükümeti, müzede sergilemeli

Uğrulara, arsızlara, göz yumulur ise eğer

O gözdeki kirpiklere, er ya da geç cımbız değer

Nâ-ehil olan ademe hüküm teslim  edilir mi ?

Demem o ki, menzile yol alırmıki atsız eğer

Zencîr-Bend Rübaî

"Taht-ı Hûmayun"dur gönül

Gönül ki menba-ı ziyâ

"Ziyâ-dâr"a hasret zulmet

Zulmet-i ten ki, kûy-i nefs

Selâm bir kelâmdır amma içinde ne hazineler var...

Selâm bir kelâmdır amma  içinde ne hazineler var...

Selâm içre: hukuk var, adalet var, iyi niyet var, hoş görü var...Güvenilirlik var, dosdoğru olmak var...

Selâmın sahibinde; nifak yok, fitne yok, fesatlık yok, riyâkârlık yok, hiyânet yok, dolandırıcılık yok, hilekârlık yok...

Ve selâm veren aynı zamanda karşıya derki: benden zarar gelmez sana/size  !

Medeniyetimizde selâmın hukukuna gelince:

Atla giden yaya olana, yüksüz olan yük taşıyana, küçük büyüğe, ast üste, inişte olan yokuş çıkana, bir kişi topluluğa ilk selâm verendir... şu inceliğe bakar mısınız !

Ancak yine medeniyetimizde, töremizde; kendilerinden selâm esirgenenler yanında, selâm sabahsız gelip geçenler de yok değil hâni !

Selâmsız sabahsız gelip geçene suâl edilen bir medeniyet havzında, suâl olunanın tavrının altında yatan bir mes'ele yahut derdin olup olmadığı, eğer var ise yardımcı olma yaklaşımı yatar...

Pir Sultan Abdal bir deyişinde der;

"Didar ile muhabbete doyulmaz

Muhabbetten kaçan insan sayılmaz

Münkir üflemekle çırag söyünmez

Tutuşunca yanar aşkın çırası

Pir Sultan'ım katı yüksek uçarsın

Selamsız sabahsız gelir geçersin

Aşik muhabbetten niçin kaçarsın

Böyle midir ilimizin töresi"

Erkan Oğur'un sazı ve sesinden:

Elimizin, ilimizin töresi selâm sabahı keseni mes'eleyi öğrenip çözüm üretmek içün sual eder de, nifâk, fitne-fesat ehlini, yetim hakkı yiyeni, haramzâdeyi, mütekebbiri,  zalimi, cani ve zaniyi de tecrit etmeyi bilir...!

Allah'ın selâmını esirgemek tabiri de bu mâ'nâda serd edilir.

Allah teâlâ'nın esmâsından "es-Selâm" ın nice hikmetlerle mebni olduğunu ise ehline söylemeye gerek yok...

Selâm ile birlikte hoş kelâm ve muhabbetin bakî olması niyâzı ile...

Kevgirle kuyudan su çekmek... !

Akıllılar(!) divâneye pervâne olmuş

Ateş etrafında uçan güveler gibi

☆☆☆

Delilerin bahtlarına akıllı düşmüş

Sanki deliler akla muhtaçlarmış gibi

☆☆☆

Kırk akıllı bir kuyudan taş çıkaramazken

Taşı atan seyreder deli imiş gibi

☆☆☆

Akıllılar bir kuyuya kevgiri salmış

Delilerin aklından zoru varmış gibi

☆☆☆

Akıllı hesap yaparken deli gülermiş

Hesap kitabı Bağdattan seyreder gibi

☆☆☆

Dünyalının bin günü ahirde bir imiş

Akıllı vakitteyken, deli zamansız gibi

☆☆☆

Akıllılar yârdan hesaplar geçer imiş 

Delilere serden geçmek sadaka gibi

☆☆☆

Mütevekkil içün akıl bir kazık imiş

Delinin sarıldığı Allah'ın ipi gibi

☆☆☆

Hakikatın künhüne her kim vakıf olmuş

Dillenmiş hem hükemâ-i kadime gibi

Gayretullâh...

Sorunsal mı, problem mi, bilemem

Benim mes'elem değil, dilim dönmez diyemem

Hem nifâkı bilemem, yegâhdan yüz çeviremem

Dosdoğruyum, Allah'dan gayrıya eğilemem

☆☆☆

Pâyimal eğnimizle Hakk içündür şol gayret

Irgalamaz bizi asla; ne dünya, ne de sûret

Şu pâyân yolculuğunda tek mes'elemiz: rıza 

Biliriz, 'Gayretullâh'a dokunur ağyara muhabbet

Kimi dosta bend, kimi düşmana bende...

Nutku habis nâtıklara

İlm-i hâlden sorulmalı

Yılan olup dalanların

Gemsiz dili dağlanmalı

Devler cüceyle yarışmaz

Densiz ka'le hiç alınmaz

Bir ikindi gölgesiyle

Selvi boylu hiç olunmaz

İslamın şartı beş imiş

Altındaki edeb imiş

Edeb irfan fukarası

Gölgesiyle lâf edermiş

Kişi ki haddeden geçmez

Had hududun asla bilmez

Demem o ki aklı nâkıs

Dediğini kat'a duymaz

Adem oğlu bir bilmece

Fikrin temizlemeyince

Hesap üzre gündüz gece

Veyl demesi bir tek hece

Kimi dosta bend olurmuş

Kimi düşmanlara bende

Kimki adamlıktan çıkmış

Demeliki adam sende

Bir câhille rastlaşınca

Selâm olsun deyip de geç

Arar isen kadîm bir dost

Kılı kırk kerre yar da seç

Yol kesici çok, azîzim...

Aydınlık günlerin kapkaranlık yüzleri

Oyunun içinde, oynaşıyor azîzim

Fitne kol geziyor, sinsi düşman pusuda

Kurşun askerlere, rol biçiyor azîzim

Lâfa değil işareti hedeflere bak

Gaye belli,  iyi niyet yoksa azizim

Hayrı terketme sakın, dur facirden ırak

Dost görünen düşman, kol geziyor azîzim

Ağyara göz kırpıp, yârini  üzme sakın

Münafığın gönlü, kazanılmaz azîzim

 Dostların el atar,  muhtaç olursan bir gün

Ulufeyle susanlar, yol kesici azîzim

Katre...

Binbir çeşit mahlukat her biri meşhud

İdraksiz idrak üzre teslim hâllerde

Birisi de var ki  işler cürm-i meşhud

O idrak ikrâmının terki derdinde

Nefhâ emanetini pay ü mal etmiş

Nefhâ ile cürm işler cürmü üstüne

İlâhî emâneti zimmet eylemiş

Zimmetdâr olanı kandırma peşinde

Dağlar taşlar ki korkar emanet almaz

Emânet-i mahsusa insana dair

O hem zâlim hem cahil yaftalı malum

Emânete hiyânet cezâsız kalmaz

Ey emânetdâr hamulen çok kıymetli

Onda ki kâinatın esrârı gizli

Ki; beş para etmeyen denî dünyada

Zimmeti unutturan denaet niçün ?

Entel kent hâlleri...

Entel kent mangır tıngır

Tenekeler tangur tungur

İcazetli küsür kısır

Çırağı pısır pısır

Okuma patır putur

Lokmalar çatır çutur

Mesai şöyle böyle

İşler hepten havale

Rütbeler kepçe kepçe

Bilgiler kaşık kaşık

Çalışma birazdan az 

Keseler çuvaldan az

Havalar zirve zirve

Boş beleş çok gezile

Kafalar tıngır tıngır

Entelijansiya sıfır mı sıfır

Kütübe kim uzana

Ufku varmaz fizana

Dedikodu fokur fokur

Yazması yok biraz okur

Tezgâhlar işler durur

Halı değil hasır dokur

☆☆☆

Lisân dönmez kesire

Gayeler hep mesire

Gelişmesi enine

Yatırım bedenine

Akıl ermez küsüre

Uğraşılar püsüre

Nazarı üsttekine

Alttakinden ona ne

Hitâbet hak getire

Gidilen yol vetîre

Ey genç alâmet-i fârikanı buldun mu ?

Bak tarihe evlât ne çok insan gelmiş geçmiş, sen yeryüzüne teşrif edene kadar !

Alâmet-i fârika mı arıyorsun kendine...?
Rol modele mi ihtiyacın var ?

Tarihin (senin için tozlu) sayfalarında her bir çeşidinden istediğin şahsiyyeti ve sonlarını okumaya başlamaya ne dersin...ne etmiş ne bulmuşlar !
☆☆☆
Seçeceğin var ya...her ne ise o, işte o alâmet olur özüne....Seç kendine uyan alâmetini...

☆☆☆
Alâmeti fârikası hadîm olan, hakim olan; zalim olan, mazlum olan; sultan olan, tebaa olan; alîm olan, cahil olan; zengin olan, fukara olanlar geldikleri gibi gittiler, devirlerini tamamlayıp yer ile yeksan oldular....
☆☆☆
Sen de seç alâmetini, meselâ alâmeti fârikan; hiç mi olacak, hiçlik mi ?

Fenanın bekâya açılan kapı olduğunu duymadıysan işte şimdi duydun...

Sakın ha sakın...seçkin pi(?)lik olmasın !
☆☆☆
Niyetini sorgula evlâd; tevazu da bir binek, kibriya da; sevgi de, nefret de; helal de haram da; alın teri de, beleşçilik de; edeb de, ebebsizlik de; itaat de itaatsizlik de...
☆☆☆
Tevazu ile kanatlanıp özgürlüğün tadına mı varacaksın,  yoksa egosu tavanda gezenlerin ardında paspas olmaya mı niyetlisin ?

Ya da kibrin cüssenden fersah fersah ötelere mi uzayacak.... kibriya ile doğrulup dikildikçe toprak sana istihza ile bakmıyor zannındaysan eğer...yanılmışlardansın !
☆☆☆
Toprak;  nasılsa ben seni er ya da geç yutacağım, eritip çözeceğim demekte, duymuyor musun,  el ovuşturup durmakta, görmüyor musun yoksa ?

☆☆☆
Anlamadım ! 
Sağır mısın ? Gözün mü görmüyor ?
Okur yazar mı değilsin ? İdrakin mi kıt ?

Heveslerinin kölesi, arzularının esiri mi olmuşsun !

Kendini frenleyemiyor musun ?

Anladım, hercâîsin......sonunda taşlaşma da...!
_________

Alâmet-i fârika: ayırıcı işaret, arma, damga.

Cem'i cümle ile nefes...

Boş verirse bir gün mazîde bırakacağı yaşama zevkini kişi ve verirse gönlünü yaşatma aşkına...yâ'ni hedonistliği terk edip mefkûre sahibi olarak hedef koyarsa...

Hakkı yaşar ve yaşatır, hukuka riâyet eder, adîl olursa...

Alan değil veren el olur, merhamet beklemez, merhamet ederse...

İşte o zaman yaşadığı şeyi ancak yaşatabilir, ve asla unutmaz ki, iyi ve iyilik sadece lafta kalırsa eğreti durur.

Ve bilir ki, müteessir olan lisân-ı hâldir, lisân-ı kaal değil...

☆☆☆

Unutmamalı ki, insan ancak yaşattıklarını yaşadıkça yaşar...mazî çöplüğünde kokuşmuş hedonizm atıkları ise yaşartır kişilerin gözünü, ve belki kanatır vicdanını !

☆☆☆

Ancak bilinir ki; ahlâki şahsiyyetin kemâli ile merhamet, hürmet, muhabbet, vefâ ve umarsız vazife ifâsı hasıl olur.

☆☆☆

Mesuliyet duygusudur ki müsbet ahlâkdan beslenir, hâl edinilince de, ferd, cem'i cümle ile ve cihân şumül nefeslenmeye başlar.

☆☆☆

Sözü, sözün sultanlarına terk ederek Mim koyalım:

"Âvâzeyi bu âleme Dâvûd gibi sal 
Bâkî kalan bu kubbede bir hoş sadâ imiş" (Bâkî)

Bu âleme Hz. Davud gibi bir ses bırak¸ çünkü bu dünyada kalıcı olan güzel bir sestir.

Hadimî ise bir beyitte adeta Bakî'nin beytindeki sadâyı izâh eder ve derki:

"Kâmil odur ki koya dünyada bir eser
Eseri olmayanın yerinde yeller eser" (Hadimî)

Sulh ve nasib...

Ehl-i dîl olmayanlar, azîzanı ne bilsin

Müdrik-i dîl olmayana, hatib neylesin

Menâhî, mehârim, meâsî'yi bilmeze

Hakikâtin ta'rifi, tasvîri ne mümkin

Bilki; vücudun nasibi, sulh ile gelir

Muhalefeti terk ile, gör neler olur

Kimki mülk-i vücudda, O'na müştak olur

İrfânı ile vasıl, ve müşâhid olur

Kiminki zâhiri pâk, bâtını pâk ola

Ol Cemâl-i bâ Kemâle, hem mi'rat ola

Ol hem iktisâb-ı kurbete, bir yol bula

Mahbubuna vasıl, mâşûka nazır ola

Dünya da bal yapan da var; sürüngen, kemirgen ve canavar da !

 

Hayvanların her biri, kendine özgü karakteri dairesinde hayatını sürdürür, yaşar.

Kimi bal yapmak için çiçek çiçek dolaşır, kimi çiçek tozlaştırır...

Kimi sağımlıktır süt verir, kiminin yünü kiminin postu, kiminin misk salgısının kokusu kıymetlidir.

Kimi tohumları başka coğrafyalara taşır, bitkinin oralarda yeşermesine sebep olur, dünyayı yeşertir...

Kimi başkalarının yuvalarına baskın yapar da kaçırdığı yavruları kölesi olarak bir ömür kullanır...

Kimi av olurken, kimi avcıdır...

Kimi dişleriyle, kimi hortumuyla...kimi canla kimi kanla beslenir.

Kimi yamyam, kimi yancı, kimi yırtıcı, kimi yandaş, kimi paydaş !

Kimi mikropludur, kimi mikrobu taşıyıcı...

Kimi sürüngen, kimi kemirgen...

Kimi yükseklerde uçar, kiminin gözü hep yükseklerde, kiminin ise kanadı varsa da anca koşar...

Kimi kuş tavus ki rengareng ve kibirli, kimisi de horoz ki, şehvet timsali...

Kimi toprağı eşeler, kimi gübreyi...

Kimi uysal, kimi inatçı, kimi sadık, kimi nankör...

Kimi pislikle beslenir, kimi çiçekle...

Kiminin zehiri olur, kiminin misk u anber kokan salgısı...

Aled'devam...

☆☆☆

Konudan konuya atlayalım...

Hiç düşündünüzmü dünya devletleri niçin silahlanıyor ?

Ya da silahlanma yarışına ayrılan bütçe ne kadar !

Dünya devletlerinin silahlanma yarışına harcadıkları para 2 trilyon dolar civarında...

2018 yılında 1.8 trilyon dolar harcamış dünya. Bunun yarısından fazlası ise amerikaya ait.

Dünyadaki her bir insan başına 230 dolarlık bir harcama demektir bu.

Niçin silahlanıyor dünya ?!

Fil ordusu ile Ebrehe şehirlerimize mi saldıracak...kartal sürüsü kuzularımızı mı kapacak...kurtlar sürümüze mi dalacak...kargalar gözümüzü oymak için toplaşıyorlar mı...farelerin insanı kemirmesi mi gündemde...

Yoksa dünya dışı varlıkların, uzaylıların dünya ve içindekileri yok edip yerküreyi ele geçirme hazırlığında olduklarına dair bir istihbarat mı var ?

☆☆☆

Bir devlet başkanı sihirli küreyi avuçladıktan sonra bedevilerle kılıç dansı yapıp onlarla birlikte saf tutarken her halde Hakkın Divanı'na durmak için safta yerini almamıştı...ardından öğreniyoruz ki bunun bilançosu 22 milyar dolarlık silah satışı !

Kuveyt Irak savaşı sırasında, iflas etmekte olan General Motorsun Suudilere silah satışı ile iflastan kurtulduğunu sağır sultanlar bile duydu.

☆☆☆

Basında konu edilen açlık ve yoksulluk haberlerine gelince:

" 2018 yılı itibarı ile 700 milyondan fazla insan günde 2 dolar civarında geliri ile aşırı yoksul olarak yaşıyor.

Yine; Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı raporları, dünyada 800 milyondan fazla insanın açlık çektiği ve 3 milyonu çocuk olmak üzere toplamda 9 milyon  insanın açlıktan öldüğünden bahsediyor. 

Basına yansıyan bir diğer araştırmaya göre dünyada silahlanmaya ayrılan bütçenin yüzde 15'ini açlıkla mücadeleye ayırmak açlık meselesini dünya gündeminden çıkarabilmekte.

☆☆☆

Habil Kabil meselesi ile başlayan ve sürdürülen "Yeryüzünde bozgunculuk yapacak, kan dökecek..."( Bakara sûresi, 30.ayet) bir tür var....bu tür; içindeki hayvana kontrolünü bırakmış insan (görünümlü), insanımsı (android).

☆☆☆

Yukarıda ele alınan konular farklı olsa da, mevzu insan, mevzu hayvan ve mevzu dünya !

☆☆☆

Ve tedbir şart !

Ey kereveti atlastan ! ...

Hadid sûresi, 20: "Bilin ki, dünya hayatı ancak bir oyun, bir eğlence, bir süs, aranızda karşılıklı bir övünme, çok mal ve evlat sahibi olma yarışından ibarettir. (Nihayet hepsi yok olur gider). Tıpkı şöyle: Bir yağmur ki, bitirdiği bitki çiftçilerin hoşuna gider. Sonra kurumaya yüz tutar da sen onu sararmış olarak görürsün. Sonra da çer çöp olur. Ahirette ise (dünyadaki amele göre ya) çetin bir azap ve(ya) Allah’ın mağfiret ve rızası vardır. Dünya hayatı, aldanış metaından başka bir şey değildir."

Ey ! Melon şapkalı kaba sakallı 

Yüzüğü taşlı bir çuval maaşlı 

Kerevetin var, atlastan minderli 

Bineğin ise, zatından değerli ! 

İsminin yaldızı şahsından büyük 

Öz ahlâkın ise mantardan çürük 

Yaşadın hayatı, yalandan körük 

Mezarın olacak bir küçük höyük 

☆☆☆ 

Sen ! 

Kuş sütlü mükellef sofralardasın 

Bir de sosyetenle tafralardasın 

İpini kopartmış dolaşmaktasın 

Sanki keyfe keder şu dünyadasın 

☆☆☆ 

Sen ! 

Kibirde dağlar ile yarıştasın 

Fiilde şeytan ile barıştasın 

Taptığın aklın bir karış havada 

Avladığın kekliklerin tavada 

Perdeli gözlerin vel fecri okur 

Minnacık aklını örümcek dokur 

☆☆☆ 

Gör ! 

Hastası var, muhtacı var etrafda 

Bî-ilaç var, aç olan var şu çağda 

Fakir ve fukara; bir mesned arar 

Gözünün ucuyla yardımın sorar 

Okşamazsın hiç yetimin başını 

Zayıfı görür çatarsın kaşını 

☆☆☆ 

Sen ! 

Çaresizin çaresi olmaya bak 

Kimsesizin kimsesi olurmuş Hakk 

En azından tebessümdür sadaka 

İnsan olan, kurar Rabbiyle alaka 

Unutma ! "İnsan" mahbûb-i cihandır 

Ancak insana mahsus ki; cenândır