14 Ekim 2023 Cumartesi

"Ayıdan post, ahmaktan dost olmaz"

Whatsapp ile Paylaş

Mevlânâ Celâleddîn Rûmî Mesnevisinde iyi ve kötü ahlâkî değerleri hayvan hikâyeleri ile dile getirmiş, bu hikâyeler ile hayvanlara ait karakterler üzerinden insanlara ders vermiş, onları akl-ı selime davet etmiştir. Bu hikâyelerden biri

Ejderhanın biri bir ayıyı yakalamış parçalamaya çalışıyordu. 
Yiğit bir adam, yolda giderken ayının bağırmalarını duydu. 
Hemen koştu, her ne kadar ejderha daha güçlü idiyse de, o adamın hem gücü hem de hilesi vardı.
Ayı, ejderhadan kurtulunca Ashab-Kehfin köpeği gibi o adamın peşine takıldı. 
Adam hasta olup yere baş koyunca da ayı onu bırak­madı, başında beklemeye başladı. 

Oradan geçen birisi:
- Ey kardeş, dedi, bu ayıyla ne işin var? 

Adam, ejderha olayını anlattı. Bunun üzerine o şahıs:
- Ayıya güvenme, dedi, ahmağın dostluğu düşmanlıktan beterdir.

Adam:
- Sen bunu hasedinden söylüyorsun. Ayıya bakma, bana olan sevgisine bak.

Şahıs:
- Ahmakların sevgisi aldatıcı bir sevgidir. Benim bu hasedim onun sevgisinden iyidir. Gel benimle bir ol da o ayıyı uzaklaştır git­sin!

Adam:                                                       
- Git başımdan hasetçi herif, kendi işine bak!

Şahıs:                         
- Ben bir ayıdan daha aşağı değilim ya. Başına bir şey gelecek di­ye yüreğim titriyor. Sakın böyle bir ayı ile ormana gitme!

Bu sözler adamın kulağına girmedi:
- Git başımdan, dedi.

Şahıs:
- Ben senin düşmanın değilim. Peşimden gelirsen kendine iyilik etmiş olursun.

Adam:
- Uykum geldi, beni bırak, işine git!

Şahıs:
- Benim gibi bir dosta uy da, himayemde uyu. 

Adam:
- Bu galiba bir katil, diye düşündü, uyuyunca beni öldürecek. Ya da benden bir şey umuyor, bir dilenci.

Adamın yola gelmediğini gören nasihatçi kızarak ve içinden "La havle..." diyerek oradan ayrıldı.
- Ben ona ciddiyetle nasihat ettim, o ise benden daha kötü şüp­helendi, diye düşündü.

Adam da uyuyakaldı. Yüzüne sinek konuyor, ayı da onu kovalı­yordu. Sinek kovulunca kalkıyor, fakat inadına tekrar aynı yere konuyordu. Bu böyle sürüp gitti. Ayı, sineğe kızdı, gitti kenardan ko­ca bir taş getirdi. Sineğin yine adamın yüzüne konmuş olduğunu gö­rünce, o koca taşı sineğe fırlattı. Taş, uyuyan adamın yüzünü param­parça etti.

Ahmak adamın sevgisi, ayının sevgisidir. Kini sevgisi, sevgisi kinidir. Ahdi gevşek, sözü büyük, vefası zayıftır." diyor Hz. Mevlâna yukarıdaki hikayede...

Ayı metaforik olarak genelde kabalığı, azgınlığı, gücü, ahmaklığı simgeler, boz ayı ise suçu simgeler...

Ne demişler;
"Ayıdan post, ahmaktan dost olmaz"
 
Vesselâm...