_1680381798445.jpg)
Şöyle bir bakınız etrafa, muktedirlerin, güç odaklarının etrafını çevirenlere...
Aynı çevrecilerin geçmişine bakınız, hayat yolunda yürüyüşlerini izleyiniz...
Eminim ki siz de inanamayacaksınız gördüklerinize...
İkiyüzlü ya da mürai olarak nitelendirilen kişiliklerin; savunuyor göründükleri ahlâki ilke ve normlarını (devrin şartlarına göre) terkiye atarak muktedirin iddialarının ateşli birer savunucusu olduklarını, rüzgârın yönü değişip, güç odağı farklılaşınca bu kez yeni muktedirlerin kayığına binerek öncekilerin zıddını savunduklarını üzülerek gözlemlersiniz...
İki yüzlü kişilik sahibi içün başkalarının (bilhassa menfaat umduklarının) sempatisini kazanmak çok önemlidir. Bunlar talebini karşılayacak olanların hoşlandığı dili ve davranışı okumakta ve ona göre davranış geliştirmekte ustalaşmışlardır..
Özü başka sözü başka kişilerin, savunduğu değerlerin devre göre farklı olması, muktedire göre vaziyet almaları, başka türlü görünme veya göstermeye çalışmaları, dürüst olmamaları temel karakteristikleridir.
Hz.Peygamber buyurur:
"...Siz, en kötü kişileri de ikiyüzlüler olarak bulursunuz ki onlar, birilerine bir yüzle diğerlerine bir başka yüzle gider gelirler."
Eğer zalim ısrarla zulme devam ediyorsa bil ki sonu yakındır... (Hz. Ali)Zalimin zulmü olmasaydı, mazluma ilahi merhamet olmazdı. (Nurettin Topçu)Zalimleri bağışlamak yoksullara cefadır. (Sadi Şirazi)Adalet nedir? Her şeyi yerine koymak. Zulüm nedir? Bir şeyi yerine koymamak, başka yere koymak. (Mevlânâ)Zulüm, bayındır yerleri yıkar, yurdun bayındırlığını giderir. (İbni Haldun)Zulmü alkışlayamam, zalimi asla sevemem! Gelenin keyfi için geçmişe kalkıp sövemem! (Mehmet Âkif Ersoy)
Kalbinde zerre kadar kibir bulunan kimse cennete giremez.(Hz.Muhammed)
gerçek mânâda güçlü olanın Hakkı benimseyip buna göre yaşayan ve temsil eden, zayıf olanın ise bâtılı tercih eden olduğudur.
“İmansızda vicdan olmaz çocuğum,Kırk cesette bir can olmaz çocuğum,Tay büyür at olur, ona sözüm yok,İt büyüyüp insan olmaz çocuğum.”
__________
(*)Çıtlakoğlu, A., Sadi Şirazi'den bir hikâye:"Her şey aslına dönecektir"
Mektup(*) şöyle:
“Bil ki ey Malik!” “Seni, senden önce adaletle ve zulümle hüküm sürenlerin bulunduğu bir beldeye gönderdim. Sen, daha önceki yöneticilerin durumlarına baktığın gibi, insanlar da senin durumuna bakacaktır. Sen onlar hakkında ne söylersen onlarda senin hakkında aynısını söylerler.
Salih kimseler, Allah’ın kullarının diliyle söylettiği gerçeği fark edip uygulayanlardır… Halka karşı merhametli olmayı, sevgi ve iyilikte bulunmayı kendine şiar edin. Kesinlikle onların malını ganimet bilen yırtıcı bir canavar olma. O insanlar iki sınıftır: Birincisi, dinde kardeşin, ikincisi ise yaratılışta senin eşindir. İnsanlara, yakınlarına, ailene ve insanlar arasında özel sevgi beslediğin kimselere karşı adaletli davran! Böyle yapmadığın takdirde zulmetmiş olursun.
Allah’ın nimetini tahrif eden, azabının hemen gelmesine sebep olan şeyler içinde zulümden daha güçlüsü yoktur. Kuşkusuz Allah mazlumların ahını duyandır, zalimleri de gözleyendir. Sana en sevimli gelen şeyler şunlar olsun: Hak hususunda orta yolu tutmak, adaleti herkese yaymak ve halkın rızasını kazanmak… Şüphesiz ki; çoğunluğun öfkesi azınlığın rızasıyla, azınlığın öfkesi de çoğunluğun rızasıyla kaybolup gider.
Valiyle halkı arasında en zararlı olanlar, bollukta yardım eden, zorlukta yardımı kesen, ölçü- süz davranan, isteklerinde ısrar eden, ikram edildiğinde teşekkür etmeyen, yasaklara karşı duyarsız olan ve zamanın zorluklarına en az sabreden seçkinlerdir. Dinin direği olan, İslam cemaatini oluşturan, düşmana karşı duran, ümmetin çoğunluğunu meydana getiren halk ile istişare etmeli ve onlara meyletmelisin.
Halkın içinde en çok sevmediğin kimse, insanların ayıplarını araştıran kişiler olsun. Şüphesiz ki insanların ayıpları vardır. Valilere düşen de bunları örtmektir. Onlar hakkında bilmediğin ayıpları araştırmaya çalışma. Şayet suçları ortaya çıkarsa, senin için en uygun olan bunları kapatmaya çalışmandır. Senin bilmediklerin hakkında Allah hükmeder. Vezirlerinin en şerlisi, senden önceki şerlilere vezirlik yapanlar ve onların suçlarına ortak olanlardır. Kesinlikle sana yakın olmasınlar. Çünkü onlar suç ortakları ve zalimlerin kardeşidirler. Sen, aynı görüşte ve nüfuzda olup da onlar gibi suç ve zulüm işlemeyen, zalimin zulmüne ve günah işleyenin günahına yardımcı olmayan daha iyi kimseler bulabilirsin. Bunlar yük olarak senin için daha hafif ve kolaydır.
Sevgileri daha içten ve dışarıya olan ülfetleri daha azdır. Bu ümmette daha önce yaşamış insanların ortaya koyduğu güzel sünnetleri ve halkın üzerinde ittifak ettiği şeyleri kınama. Daha önceki insanların koyduğu sünnete (örfe) zarar getirecek yeni sünnetler koyma. Öncekilerin koyduğu sünnetlerin sevabı kendilerinedir. Şayet bunları ayıplarsan günahı da sanadır. Yönetimin altında bulunan ülkenin istikrarının devamı için âlimlerle müzakerede bulunmayı, akıllılarla tartışmayı arttır. Senden önce insanları yönlendiren şeyler bunlardı.
Unutma ki idaren altında bulunan insanlar sınıf sınıftır. Bir kısmının ıslahı diğerinin ıslahına bağlıdır. Bunlar birbirlerine ihtiyaç duymaksızın yaşayamazlar. Söz konusu sınıflar şunlardır; Allah’ın askerleri, genel ve özel işlere bakan kâtipler, adaletli kadılar, adalet ve hakkaniyetle çalışan memurlar, vergi veren Müslümanlar, cizye ve haraç veren zimmiler, ticaretle uğraşanlar, sanatla ilgilenenler ve en alt sınıfı oluşturan yoksul ve miskinlerdir. Allah bunların hakkını üstün kılmıştır. Bunların sınırlarını belirleyen hükümler, Kitap ve Sünnet hala elimizde mahfuzdur.
Ordu, Allah’ın izniyle halkın koruyucusu, yöneticilerin ziyneti, dinin izzeti ve emniyetini sağlamak için bir araçtır. Halkın düzeni ancak orduyla sağlanabilir. Ordunun düzeni de Allah’ın onlara lutfettiği haraçla mümkündür. Ordu, düzenini sağlamada düşmanlarına karşı güç oluşturmada ve ihtiyaçlarını karşılamada aldığı bu vergiye dayanır. Bu iki sınıf ancak kadılar, memurlar ve kâtiplerden oluşan üçüncü bir sınıfla düzelip güçlenebilir. Bunlar ihtiyaç sahiplerini gözetir, vergileri toplar, toplumun ve fertlerin işlerini güvence altına alırlar. Bütün bunlar ancak, tüccarlar ve sanatkârlarla ayakta durabilir. Tüccarlar ve sanatkârlar meslektaşlarını bir araya getirerek pazarlar kurarlar, insanların ihtiyaçlarını karşılayıp başkalarının elde edemediği karı elde ederler.
Sonra yoksul sınıfta olupta yardım edilmesi, gözetilmesi gereken ihtiyaç sahipleri ve miskinler gelir. Bunların hepsi için Allah’ın katında ferahlık vardır. Bunların durumlarının düzeltilmesi, vali üzerindeki haklardandır.
Orduna, Allah Resulü ve senin imamın için en fazla nasihat edenleri komutan seç.
Şüpheye düştüğün konuları ve sana ağır gelen işleri Allah’a ve Resulüne yönelt. Allah uyarılmalarını istediği topluma seslenerek şöyle buyurdu:“Ey iman edenler! Allah’a, Rasulüne ve sizden olan emir sahiplerine itaat edin. Eğer bir şeyde anlaşmazlığa düşerseniz, artık onu Allah’a ve Rasulüne havale ediniz.”( Nisâ 59.) Allah’a döndürmek Kitab’ın hükmünü almak; Rasule döndürmek onun Sünnet’ine ayırt etmeksizin topluca sarılmaktır.
İnsanlar arasında hükmedecek kimseleri seçerken en değerli olanları seç. Sonra onların verdikleri hükümleri öğrenmeye çalış.
Memurların durumunu gözden geçir. Onları sevgin ya da eğiliminden dolayı seçme. Deneyip durumlarını öğrendikten sonra görevlendir. Onların ücretlerini gerektiği kadar ver. Bu davranış, hallerini düzeltmeleri ve elleri altındaki mallara göz dikmemeleri için bir destektir. Ve dolayısıyla emrine karşı çıkmaları, emanetine ihanet etmeleri halinde bu onların aleyhine delil olur.
Çiftçileri düzelterek zirai toprakları verimli hale getir. Çünkü bunların ıslah olması onların dışındakilerinin de ıslah olması demektir. Çünkü bütün insanlar çiftçinin ve zirai arazinin iyali gibidir. Vergi toplamaktan ziyade gözün arazi ıslahında ve ülkenin imarında olsun. Çünkü vergi ülkenin imarından sonra toplanabilir. Kim ülkeyi imar etmeden vergi toplamak isterse, ülkeyi harap insanları bitap etmiş gibidir. Bu gibilerin durumu pek az düzelir. Eğer insanlar verginin ağırlığından, sularının kesilmesinden, arazilerinin yok olmasından veya susuzluktan dolayı ürünlerinin az olmasından şikâyet ediyorlarsa durumlarının düzeltilmesi için vergilerinin hafifletilmesi gerekir. Bunlar sana zor gelmesin. Böyle yaptığın takdirde halkın yükünü hafifleterek ülkeyi imar etmiş ve halkının hoşgörüsünü kazanmış olursun.
Kâtiplerin durumuna da bak. Yapılacak işlerini onların en iyisine yaptır. Bunları bu göreve seçmen kendi güvenine ve hoşgörüne dayanarak olmasın. Çünkü insanlar yapmacık davranışlarıyla kendilerini yöneticilere iyi göstermeye çalışırlar. Bunun arkasından ise ne öğüt dinlerler ne de emanete riayet ederler. Bunun için sen, daha önceki Salih insanların seçtiği kişilere itibar et. Bunları seçerken topluma en iyi muamele edenleri ve emanete gerekli önemi gösterenleri seç.
Tüccarları ve sanatkârları gözetleyip onlara iyi tavsiyelerde bulun. Onlardan kimi bulundukları yerlerde, kimi de şehirleri dolaşarak bu işle meşgul olurlar. Ve yine bir kısmı da insanların ihtiyaçlarını elleriyle hazırlamaya ve insanlara faydalı olmaya çalışırlar. Onlar insanların ihtiyaç duyduğu şeyleri ülkende, dağları, ovaları, denizleri ve karaları aşarak zorluklara ve uzaklıklara göğüs gererek temin etmeye çalışırlar. Bunların gittiği yerlere insanlar ne gidebilirler ne de cüret edebilirler. Onlar emin kimselerdir. İhanetlerinden korkulmaz. Barış içindedirler, isyanlarından korkulmaz. Bulunduğun yerde ve ülkenin değişik bölgelerinde onları denetle, tüm bu anlattıklarımın yanı sıra şunu da bil; onların çoğunda aşırı hırs, çirkin bir cimrilik, stokçuluk ve pazarlara tekel kurma arzusu vardır. Bu, insanlar için bir zarar kapısı ve yöneticiler için bir eksikliktir. Onları stokçuluk yapmaktan alıkoy. Çünkü Rasulullah (sav) bunu yasaklamıştır. Alan ve satan her iki tarafın zarara uğramayacağı bir şekilde ve adalet ölçüleri doğrultusunda bir alış veriş ortamı olsun. Yasakladıktan sonra kim stokçuluk yaparsa onu aşırı gitmeksizin cezalandır.
Hilesi, düzeni olmayan yoksulların, kimsesizlerin ve çaresizlerin oluşturduğu aşağı tabakayı Allah için koru. Bunların içinde yoksul olduğu halde seslerini çıkarmayanlarda vardır. Bunlar için Allah senden neyi korumanı istiyorsa onu koru. Onlara devlet hazinesinden belli bir pay ayır. Ve diğer şehirlerde devlete ait arazilerde elde edilen gelirden de onlara belli bir pay ayır. Onlardan o şehre uzak olanlar, yakın olanlar gibidir. Onların hakkını koruyup gözetle. Nimetler içerisinde yüzmen, önemli işlerle uğraşman bu zayıflara bakmaman için özür teşkil etmez. Onların sorunlarını dinle ve yardımını eksik eyleme. İnsanlar Tarafından horlanıpta haberinin olmadığı kimseleri araştır. Bunların durumlarını sana ulaştırmaları için güvendiğin ve mütevazı kimseleri bu işle görevlendir.
Hiçbir hilesi olmayan yetimleri ve yaşlıları gözet. Doğrusu bu, valiler için ağırdır. Ne var ki hak bütünüyle ağırdır. Allah, iyi bir akıbeti dileyip kendisinin vaadine güvenerek sabreden kimselerin yükünü elbet hafifletecektir. Zamanının bir kısmını ihtiyaç sahiplerine ayırarak onlarla umumi meclislerde oturup dertlerini dinle. Bu mecliste seni yaratan Rabbine karşı tevazulu ol. Askerlerini, koruyucularını ve yardımcılarını yanına oturt. Ta ki onlardan konuşmak isteyen senden çekinmeden konuşabilsinler. Ben Rasulullah’ın birçok yerde; “Allah, zayıfın hiç çekinmeden güçlüden hakkını alamadığı bir toplumu yüceltmez.” Dediğini işittim…
Valilerin yanında zulmeden, aşırı giden, ilişkilerinde insafsız dostları, yardımcıları olabilir. Bu durumun nedenlerini ortadan kaldırarak onların iyi olmayanlarını etrafından uzaklaştır. Senden önceki adil sistemleri değerli yolları, Peygamber (sav) ve onun takipçilerinin izlerini, Allah’ın Kitab’ındaki emirleri hatırlaman, bizim bilerek yaptığımızı gördüğün şeylere uyman ve sana belirttiğim bu emirlere uymaya çalışman gerekir. Allah’tan beni ve seni razı olduğu şeylere muvaffak kılmasını istiyorum.”….
__________
(*)Kaynak:Hz Ali - nin Mısır Valisi Malik Eştere Mektubu
İnsanlık yolu mu ?
Kılıçtan keskin kıldan ince
Evvela bu yolda dosdoğru yürüyünce
Ukbadaki sırat geçilir vakti gelince...
★
Niyet ak güvercin
Fiil hesapsız
İnsanlık nisabsız
Olmazsa olmaz !
★
Akıl terazisi tartacak da tartacak
Hakikâtın hükmü hep ağır
basacak
Takvim yaprakları her gün uçacak
Bu köprü o köprüye bir gün çıkacak
Yumuşak karnı olan toplumlar manuplasyonlara ve operasyonlara açık olurlar...
Unutulmamalıdır ki; su uyur düşman uyumaz...
İçeriden ve/veya dışarıdan toplumu kışkırtmak içün pusuda olup, fırsat kollayanlar ve onlara müsait zemin hazırlamak isteyenler hep var olmuştur...buna karşı uyanık ve tedbirli olmak, ehl-i hak ve akl-ı selim her yurttaşın aslî vazifesidir, öyle olmalıdır...
Zaman, günübirlik ve kısa vadeli hesaplarla, eyyamı kurtarma hesapları ile hareket etme zamanı değildir...
Dış destekli toplum mühendisliği faaliyetlerine dair manuplatif araçlar hassas dönemlerde devreye alınıyor...
Bilhassa kitle iletişim araçları ve sosyal medya üzerinden milletin arasına nifak sokmaya çalışan muhitlerin ve onların kuklacılarının hareketleri dikkatlice izlenmeli, (subliminal ve) kışkırtıcı- kutuplaştırıcı satır arası mesajları, dikkatle takip edilmeli, bu odaklar ve destekçileri için ne gerekiyorsa yapılmalıdır...
Yine yapay zeka algoritmaları ile sosyal medyayı propaganda makinası ve kışkırtma mecrası olarak kullanan odaklara ve psiko-sosyal harekâtlara karşı teyakkuzda olma ve tedbir alma zamanıdır.
Bilhassa yumuşak karınları kaşımak isteyen ipi dışarıda STK'lar, vakıflar, provokatörler, kalemşörler, yanıltıcı haberler, etki ajanları ve e-hesaplara karşı uyanık olunmalı tedbirler alınmalıdır...
Biliyoruz ki, yüzyıllardır yakın-uzak coğrafyalardaki küresel güçlerin gözü, dünyanın kalbi mesabesindeki ülkemizdedir...
Dünyayı etkisine almış ekonomik sıkıntılar ile ülkemizdeki depremin ağır yükü ve travmasının oluşturduğu şartların, toplumda infial yaratma heveslilerinin iştâhını kabartacak vasatı oluşturmasına da fırsat verilmemelidir...
Kritik ve hassas bir devranda olduğumuz unutulmamalı, huzur ortamının devamlılığı, birlik ve dirliğin sürdürebilir olması, devletin bekâsı, azîz milletin istiklâl ve istikbâli açısından çok ama çok önemlidir...
Vesselâm...
İnsanın eksikliği, kusuru ve hatalarının kimi zaman sırat-ı müstakime itki görevi gören birer kaldıraç olması potansiyelini barındırdığına dair hikâyeleri insanlık tarihinde okumak, toplumsal hayatta duymak mümkün...Ya da kimi zaman hatalarının sahibini yerin dibine soktuğuna da şahit olmak muhemel !
"Rahatlık çürütür fikri, aklı; çileler pişirir, olgunlaştırır ham olanı..."
"Mansıbda bir olsa dahi ger âlim ü câhilZâhirde müsâviyse hakîkatte bir olmaz"
"irfan; kemâle açılan kapı, amelle taçlanan ilimdir"
"Gel ey zâhid kenâr-ı bezm-i irfandan makāl anlaHakîkattir sözü âriflerin gûş et meâl anla"
İrfân yolunun bidayeti "ben", nihayeti "O" dur !
"İrfâna eriştirmeyen ilim nakıstır, ilimsiz irfân deryaya eksik bakıştır"
"İlmin zıddı cehâlet, irfânın zıddı ise inkârdır."
"Savm u salât ü hacc ile zâhid biter sanma işinİnsân-ı kâmil olmağa lâzım olan irfân imiş."
"Önüm sıra kırklar pirler çekildi"
"Vardım kırklar meydânına
Gel otur be can dediler
Yüz sürüp ayaklarına
Doğru gel cânan dediler"
Yine sordum çiçeğe: Kırklar’ı bilir misin?Çiçek eydür: Ey derviş! Kırklar Allah yâridir.
Hiçbir insan ahlâktan bağımsız değildir, olamaz…
İnsanların meslek ve meşrepleri, takdir edilen ömür süreleri farklı farklı olsa da, dünyadaki misafirlikleri açısından ademoğulları müsavidir.
Ahlâk; hayata dair yaşama tarzını belirleyen kurallar
manzumesidir, toplumdan topluma, coğrafyadan coğrafyaya, düşünce sistemlerine,
manevi anlayış ve algılara göre farklılıklar gösterir.
İnsan hem rasyonel hem de irrasyonel varlık sahibi olarak,
yetiştiği çevre, aldığı terbiye, eğitim ve öğretim, ilişkide olduğu muhitle
etkileşim halinde bir kişilik olarak belirli bir ahlâk normu sahibi olur.
İnananın inanç sistemine dayalı bir ahlâkı olduğu gibi
inançsızın da ahlâki kabulleri vardır…inançsızlığa imanın da ona göre ahlâki
kabuller vardır !
Bu farklı kabulleri konu dışında tutuyoruz…
İyi-kötü, güzel-çirkin, dürüst-sahtekâr, doğrucu-yalancı,
dosdoğru-ikiyüzlü, cömert-cimri ve benzeri zıt davranışları ile ahlâkı; güzel
ahlâk ve kötü ahlâk diye kabaca ele almak mümkün…
Bahse mevzu olan müspet ahlâktır….
Aile kurumunun inşâ ve ihyasından devlet denilen millet
organizasyonunun inşâ ve ihyasına kadar ahlâkiliğin toplumların hayatında ve
istikbâlinde önemli bir belirleyiciliği vardır.
Hayatı iyilik ve güzellikler çerçevesinde kıymetlendirerek
yaşamak da var, iradeyi kısır hesaplar, kötü ahlâk tercihleri içün harcamak da !
“Kader gayrete aşıktır” der M.Arabi…gayretkeşin umduğuna
varması ile, ömrü azizini yata yata geçiren şahsın beklentisizliği, tercih
ettikleri hâl ile şekillenirken, bu hâllerin her biri kaderlerinin güzergâhlarına
döşenmiş taşlar olacaktır.
Kolu kanadı kıran (elde olmayan) dış etkenlerin ve
plânların hep var olduğu akılda tutularak yapılacak istikbâl ve yarınlar tasarımlarının
daha doğru ve müspet neticesi olduğu
unutulursa, o vakit hayal kırıklıkları ile, ah ü vah ile dövünmenin tecelli edeceği
zaman dilimine hazırlıklı olmalıdır.
Güzel ahlâktan bağımsız insan yetiştirmenin, eğitim ve öğretimin; aile, bina, şehir ve toplumların inşasındaki olumsuz etkileri ve sonuçlarını sosyolojik yapıda kısa veya uzun vadede görmek de şahit olmak da mümkün…
Ahlâki yoksunluk açısından ele alındığında, bu durumda en küçük bir sarsıntı ile insanın ve inşâ
ettiğini düşündüğü rasyonel ve irrasyonel yapıların yıkılması, enkaza dönüşmesi işten bile değil !
O halde, meşrepler ve meslekler ahlâktan yoksun ve bağımsız
düşünülmemelidir, düşünülemez.
Ahlâk insanlara öğretilen bir kültür olarak değil, yaşantıya
uygulanması gereken hayata dair normlar, düstur ve ilkeler olarak ele alınmalı, gelecek nesiller bu minvalde yetiştirilmelidir.
Ancak unutulmamalıdır, göstermelik ve maskeli ahlakilik sahteliğine
düçar, ikiyüzlü ahlak(sızlar da) hep var olmuş ve olacaktır …
İnsanı ve toplumu ifsad eden menfiliklere, meşrebi kötüye meyyal olana karşı tedbirler
almak ise elzem !
Değilse menfi bir kişiliğin, sahtekârın, ahlâksız meslek adamının fiilleri, tasarrufu ve inşâsının zararı bir çoklarına dokunuyor, içimizi acıtıyor işte !
Ehliyet ve liyâkat olmazsa olmazımızdır, vesselâm…
